راهکارهای کاهش مصرف برق در حوزه صنعت

راهکارهای کاهش مصرف برق در حوزه صنعت

گزارش : پرویز فرزین پور

صنعت برق از مهمترین صنایع زیربنایی و راهبردی برای توسعه و پیشرفت کشور است که گردش چرخ‌های اقتصادی، توسعه صنعتی و تأمین رفاه اجتماعی به پایداری و دوام آن وابسته بوده و هرگونه اختلال در پایداری آن ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به واحدهای صنعتی وارد می‌کند.

از سوی دیگر با توجه به افزایش قابل‌ملاحظه مصرف انرژی الکتریکی به‌ وی‍ژه در سال‌های اخیر و با وجود کمبودهایی که در تأمین منابع لازم در این زمینه وجود دارد، لزوم تبیین و اجرای راهکارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی الکتریکی بیش از گذشته احساس می‌شود. البته هدف از مدیریت مصرف برق صنایع، تعدیل مصرف برق آنها است به گونه‌ای که بدون کاهش میزان تولید و یا کیفیت محصول و بلکه همراه با افزایش و ارتقای عوامل مزبور، مشترک صنعتی بابت برق مصرفی هزینه کمتری را بپردازد، بنابراین مدیریت مصرف برق صنایع، اقدامی در جهت بهبود بهره‌وری در واحدهای صنعتی و ارتقای سطح کارایی در اقتصاد ملی است.

نیاز به انرژی الکتریکی به عنوان نیروی محرکه صنعت روز به روز در حال افزایش است با این وجود محدود بودن منابع انرژی اولیه قابل تبدیل به انرژی الکتریکی حائز اهمیت است و این مساله موجب می‌شود که شرکتهای برق به مدیریت مصرف انرژی الکتریکی توجه ویژه کنند.

هم‌سوسازی و تعامل متقابل صنایع و شرکتهای توزیع برق، شناسایی منابع انرژی و برنامه‌ریزی برای استفاده بهتر از این منابع از فرصت‌های مهم برای توسعه صنعت برق است.

عبور موفقیت‌آمیز از پیک تابستان نیازمند همراهی مردم و مسوولان است که در بین سهم حوزه صنعت بسیار مهم و حیاتی است.

با این حال در سالی که رشد تولید مورد تاکید ویژه رهبر معطم انقلاب واقع شده باید شرایطی فراهم شود که در کنار ممانعت از اختلال در تولید، برق مشترکان خانگی نیز به صورت پایدار تامین شود.

در این بین به حداقل رسانی مصرف برق شبکه با استفاده از دیزل ژنراتور و تغییر شیفت‌های کاری از ساعت‌های پیک (۱۱ تا ۱۷) بسیار مهم و راهبردی است که باید مورد توجه جدی واحدهای صنعتی قرار گیرد.

در ادامه به راهکارهایی خواهیم پرداخت که می‌توان با استفاده از آن‌ها می‌توان برق مصرفی در صنایع را کاهش داد.

۱) کاهش مصرف برق صنایع با جابه‌جایی زمان:

با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان، بخشی از مصارف انرژی الکتریکی را از ساعات اوج مصرف به دیگر ساعات و ترجیحاً به ساعات کم باری انتقال داد و از تعرفه‌های مخفف در این بازه‌های زمانی استفاده کرد.

غالباً مدیریت مصرف انرژی از طریق جابه‌جایی بار بسیار کم‌هزینه بوده اما نیاز به برنامه‌ریزی و ایجاد انضباط کاری دارد.

۲) کاهش مصرف برق صنایع با بهبود بازده تجهیزات:

روش افزایش بازده تجهیزات و فرآیندها جلوگیری از به هدر رفتن انرژی را می‌توان به ۴ بخش تقسیم کرد: روشنایی – فرآیند تولید – گرمایش و سرمایش – بارهای متفرقه

بهینه‌سازی مصارف سیستم روشنایی

بخش قابل‌توجهی از مصارف انرژی الکتریکی کارخانه‌ها را میزان مصارف روشنایی به خود اختصاص می‌دهد که از پتانسیل مدیریت مصرف قابل‌توجهی نیز برخوردار است. به‌طورکلی چهار روش برای کنترل روشنایی وجود دارد:

کنترل براساس زمان مشخص استفاده

کنترل براساس استفاده از روشنایی روز

کنترل براساس حضور افراد در ساختمان

استفاده کردن از لامپ‌های LED

کنترل موضعی توسط کلیدها

فرآیند تولید

مؤلفه فرایند تولید، مهم‌ترین مؤلفه بار در کاهش مصرف برق صنایع برای مصرف‌کنندگان صنعتی است. این بخش شامل دستگاه‌هایی می‌باشد که در امر تولید مستقیماً دخالت دارند. موتورها و کوره‌های الکتریکی، مهم‌ترین عناصر مصرف‌کننده انرژی الکتریکی در این دستگاه‌ها هستند. در ادامه مطلب به ذکر لوازم کاهش مصرف برق صنایع می‌پردازیم، که در این دسته جای می‌گیرند.

سیستم گرمایشی و سرمایشی

فضای بخش‌های تولیدی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها بسیار وسیع هستند، به همین دلیل دستگاه‌های سردکننده یا گرم‌کننده مربوطه نسبت به بخش‌های خانگی و تجاری از ظرفیت و قدرت بالاتری برخوردار هستند. به همین منظور از هواساز و سایر واحدهای گرمایش صنعتی استفاده می‌شود و باید در انتخاب این مدل دستگاه توجه جدی داشت و انرژی آنها را به صورت بهینه مصرف کرد.

توسعه اقتصادی پایدار با تامین پایدار انرژی صنایع

محسن عباسپور

یکی از مهمترین زیرساختهای تولید و اشتغال در اقتصاد کشور بخش صنعت است که حفظ تامین پایدار انرژی در آن اهمیت به‌سزایی داشته و تاثیر چشمگیری در عرضه کالاهای مورد نیاز جامعه دارد. چرا که تولید حداکثری کالاهای صنعتی، موجب تنظیم عرضه و تقاضا شده و از نوسانات قیمتها بر اثر کمبود مقطعی کالاها جلوگیری می‌کند و از این رهگذر آرامش بر بازار حکمفرما شده و از تنشهای اجتماعی ناشی از گرانی و کمبود کالا در دوره اوج مصرف خبری نخواهد بود.

البته این مهم میسر نمی‌شود مگر با همراهی همگان در صرفه‌جویی مصرف برق به عنوان انرژی کلیدی مورد نیاز واحدهای صنعتی که تامین پایدار آن نقش به‌سزایی در تداوم اشتغال و تشویق به سرمایه‌گذاری بیشتر این حوزه به عنوان پیشران اقتصاد کشور خواهد داشت و در عین حال از زیانهای هنگفت ناشی از کمبود انرژی برق در صنایع نیز جلوگیری خواهد کرد.

پس می‌طلبد برای گذر همراه با آرامش از اوج مصرف برق و مهمتر از آن مصرف بهینه این انرژی ارزشمند که وظیفه همه اقشار جامعه است، همگی به سهم خود در کاهش هدر رفت برق نهایت دقت و همراهی را داشته باشیم تا علاوه بر پیشگیری از قطع برق در هر بخشی از نفع اقتصادی آن نیز بهره کند شویم.