هفته مدیریت مصرف

هفته مدیریت مصرف آب و برق؛ برانگیختن احساس نیاز مردم به تغییر در نگرش احساسات و رفتارها

محسن جوادی آزاد

یکم لغایت هفتم تیر ماه، یعنی روزهای ابتدای تابستان به عنوان هفته مدیریت مصرف نامگذاری شده است.

در این روزهای گرم آغازین تابستان، این عنوان فرصتی را فراهم می‌کند تا با بازخوانی شعارهای مدیریت مصرف مجدداً به فربه سازی شعور مسوولیت اجتماعی مبادرت کرده و احساسهای غنی مردمی با لوای برافراشته «همه با هم، کنار هم و برای هم» را برانگیخته و در انظار به رخ بکشیم.

شعار امسال این هفته یعنی آرامش برای همه در دمای آسایش انتخاب و معرفی شده است، چرا که با تنظیم کولرهای آبی روی دور کند و کولرهای گازی روی عدد ۲۴ بدون این که خدشه‌ای به آسایش خانواده وارد شود، می‌توان آرامش را تجربه کرد. حس خوب دمای محیط در کنار حس ناب عمل به مسوولیت اجتماعی و اینکه خنکای اکنون من وامدار آه و گرمای دیگری نیست.

طبق رسم نامگذاری روزهای چنین هفته‌هایی، طبیعی است که روزهای این هفته هم به عناوین خاص‌تری نامگذاری شده است. و آغاز این هفته نیز(سوم تیر) به عنوان روز افکار عمومی و رسانه نام گذاری شده است.

افکار عمومی یک نیروی سیاسی قوی است که علیرغم جایگاه موثر و قوی آن به لحاظ جامعیت موضوعی‌اش در ساختار سیاسی کشورها، صندلی خاصی به خود اختصاص نداده است. خصلت عمده افکار عمومی آشکارا بودن آن در ارتباطات اجتماعی و گستردگی دامنه آن و به یک معنا عمومیت است.

شناخت افکار عمومی یعنی توانایی به دست گرفتن خط کشی برای ترسیم خطوط رفتارهای مردم در مسیر پیش رو و ترسیم آینده‌ای بهتر برای جامعه.

یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تبلور فرهنگی افکار عمومی «رسانه‌ها» هستند. رسانه‌ها در کنار رهبران فکری، تجربیات تحولات اجتماعی و سیاسی، محیط فرهنگی و طبیعی، رشد و بلوغ فکری آحاد یک جامعه را رقم می زنند و با بارور کردن آن، نقش مهمی در هدایت و «انحطاط افکار مخاطبان خود» دارند.

افکار عمومی در بافت جغرافیایی و فرهنگی یک جامعه مشخص شکل می‌گیرد. وابستگی شدید به رخدادهای جامعه خود دارد. رسانه‌ها که خود در بطن جامعه و رخدادها حضور دارند، در بازخوانی اتفاقات، مسائل و به طور کلی اخبار می‌توانند مهمترین عامل ترکیب‌بندی عناصر افکار عمومی باشند، چه در بدو پیدایش و شکل‌گیری آگاهی، چه در مرحله فوریت بخشی بیشتر به موضوعات و چه در پرورش فکر خام، ارزیابی، انتخاب، موضع‌گیری هوشمندانه و قضاوتهای متفاوت.

افکار عمومی و رسانه‌ها از یکدیگر اثر گرفته و بر یکدیگر اثر می‌گذارند. جای پای رسانه‌ها در سرزمین افکار عمومی در نگاه اولیه به رخدادها، نگاه به قضاوتها، ارائه تحلیلها و بازتاب از زاویه دروازه‌بانان خبر، همه و همه پرنقش و پررنگ است. اینکه کدام تیتر؟ وکدام خبر؟ جذابیت خاص را به مخاطب القا کند و موضوع اول روز باشد به شدت متکی و وابسته به رسانه است.

ابزار رسانه‌ای طیف گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. نامه‌های سرگشاده، شایعات، همایشها، کنفرانسها، تبلیغات، اخبار تجمعات و ... هر یک به تنهایی می‌توانند ابزاری برای تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی باشند.

روابط عمومیها در کنار هم پای همیشگی خود یعنی رسانه‌ها می‌توانند با تعیین نیاز مخاطبان، ایجاد ارتباط با گروههای هدف خود، برانگیختن احساس نیاز مردم به تغییر در نگرش احساسات و رفتارها و تبدیل یک نگرش صحیح و موثر به رفتار اثربخش و در نهایت نهادینه ساختن یک تحول، بازیگر موثری در عرصه تحولات فرهنگی افکار عمومی باشند.

نقش مهم رسانه‌ها در کاهش مصرف برق (در حقیقت بدمصرفی گروهی اندک از برخورداران از رفاه اقتصادی و مصرف‌کنندگان بی رویه انرژی) و عبور از قله مصرف در تابستانها و جبران ناترازی تولید و مصرف برق با ترویج فرهنگ مصرف بهینه، آگاهی‌بخشی به عموم مردم و اطلاع‌رسانی درباره دستگاههای کم مصرف، امکان‌پذیر است.

تولید برنامه‌های مخاطب محور و جذاب، تهیه میز گرد، نشست و گفتگو، تدوین مقالات، گزارش‌های خبری، خبر ، تبلیغات،  مصاحبه با متخصصان از جمله اقدامات کارآمد و اثربخش رسانه‌هاست.

همه این اقدامات، به تغییر نگرشی هرچند اندک اما بسیار مهم از سوی مردم ختم می‌شود. اقداماتی مانند استفاده از وسایل خانگی در ساعات کم باری یعنی از ۱۰ شب تا ۱۰ صبح، تنظیم کولرهای گازی روی عدد ۲۴، تنظیم کولرهای آبی روی دور کند و در بخش تجاری همکاری صاحبان مشاغل و تجار در مدیریت مصرف، در بعد کشاورزی همکاری کشاورزان در ساعات پرمصرف ظهر و بعدازظهر، در بخش صنعتی استفاده از برنامه‌های مشترک صنعت برق و صنایع بزرگ مانند تعطیلات گردشی به جای روز ثابت‌ جمعه، انجام تعمیرات در تابستان و...، همه و همه جامعه را در گذار از این ایام خاص یاری خواهد کرد و افکار عمومی را برای دوری از تبذیر، اسراف و اتلاف منابع انرژی بر انگیخته خواهد کرد. به امید سرافرازی ایران اسلامی.